အနောက်တိုင်းမှမှော်

အနောက်တိုင်းမှမှော်

အနောက်တိုင်းမှ မှော်ပညာနှင့် ပတ်သက်ပြီးပြောရလျှင် ယင်းတို့၏ မှော်ပညာသည် သာသာရေးအမြင်များနှင့် အတိုက်အခိုက်ဖြစ်ခဲ့ကြပြီး အဖြစ်အပျက်တို့မှာ များပြားလွန်းလှသောကြောင့် အရှုပ်ထုပ်ကြီးတစ်ခုကို အစကပြန်ဖြေရသည့်ပုံမျိုးနှင့်ပင် တူတော့သည်။ သို့ပါသော်လည်း စာဖတ်သူများ အလွယ်တကူနားလည်စေရန်အတွက် ကျွန်တော်နားလည်ထားသလောက် ဖော်ပြပါမည်။ အထူးသဖြင့် အနောက်တိုင်းသားအများစုသည် ဥရောပတိုက်၏ အလယ်ခေတ်လောက်မှာ စတင်ပြီ်း မှော်ပညာကို အလွန်စိတ်ဝင်စားလာခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုသူတို့ စိတ်ဝင်စားရခြင်း၏ အကြောင်းရင်းကို တွေးခေါ်ရှင်လည်းဖြစ်၊ ဂန္ဓရီပညာရှင်လည်းဖြစ်သော ပါရာဆဲဆပ်စ်(paracelSus1948-1541)က လူသားတို့၏ကျိုးကြောင်း ဆင်ခြင်တုံညဏ်ဖြင့် ချဉ်းကပ်ခြင်းမပြုနိူင်သော အရာများကို မှော်ပညာတွင်
တွေ့ကြုံခံစားနိူင်ပြီး ထိုအရာများအပေါ်တွင်လည်း တိုင်းတာနိူင်သော စွမ်းရည်ရှိသောကြောင့် ထိုသူတို့သည် မှော်ပညာရပ်များကို စိတ်ဝင်စားကြခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဆိုခဲ့သည်။

#ဂန္ဓရီလောကတွင် နာမည်ကြီးသော
အယ်လီဖော့ လယ်ဝီ(Eliphos levi 1810-1875) ကလည်း မှော်ပညာဟူသည် ပညာရှင်များထံမှ လက်ဆင့်ကမ်းရောက်ရှိလာသော လျို့ဝှတ်ပညာရပ်ဖြစ်ပြီး ယင်းမှာ သဘာဝ၏လျိုဝှတ်ချက်များနှင့် ပတ်သတ်သော အစဉ်အလာတစ်မျိုး ဖြစ်သည်ဟု ဆိုခဲ့သည်။
ယင်းမတိုင်ခင်က အနောက်တိုင်းသားတို့မှာ သိပ္ပံပညာများ ထွန်းကားသောကာလတွင် ရှင်သန်လာကြသူများပီပီ ထိုပညာရပ်အပေါ် အထင်သေးရှုပ်ချခဲ့ကြသည်။ မှော်ပညာနှင့်ပတ်သတ်ပြီး သဘောထား ကျဉ်းမြောင်းကာ မှော်အတတ်ကို စိတ်ကူးယဉ်ဖန်တီးထားသော အရာတစ်ခုဟု စွပ်စွဲခဲ့ကြသည်။ သို့သော် မှော်ပညာရပ်တွင် ပါဝင်သော တစ္ဆေသရဲများကိုစေခိုင်းခြင်း၊ ပယောဂထုတ်ခြင်း၊ အရာဝထ္ထူများကို ရွေ့လျားပြခြင်း၊ တမလွန်ဘဝမှ ဝိညာဉ်များနှင့် စကားပြောဆိုခြင်း ၊
မိုင်ထောင်ပေါင်းများစွာကွာဝေးသောနေရာတွင် ဖြစ်ပျက်နေသော
အရာများကိုကြိုသိနေခြင်းတို့ကိုမူ မှော်ပညာအပေါ် ထိုသဘောထားကျဉ်းမြောင်းနေသူများကိုယ်တိုင် စိတ်ဝင်တစားနှင့် အံသြတသင့်ဖြစ်နေကြရဆဲပါပင်။ ယင်းတို့စိတ်ဝင်စားလာခဲ့သော ထိုအနောက်တိုင်းမှ မှော်ပညာတွင်လည်း အေ့ရှတိုင်းမှာ အောက်လမ်းမှော်ပညာ၊ အထက်လမ်းမှော်ပညာဟု နှစ်မျိုးခွဲထားသကဲ့သို့ပင် အနောက်တိုင်းသားတို့ကလည်း ယင်းတို့၏မှော်ပညာကို Black magicနှင့် White magic ဟူ၍ နှစ်မျိုးနှစ်စား ခွဲခြားထားပါသည်။ ထိုခွဲခြာချက်ကို ယျေဘုယ သုံးသပ်ကြည့်လျှင်မူ Black magicတွင် စုန်းများပါဝင်ပြီး White Magicတွင် သူတော်စင်များ၊ တမန်တော်များပါဝင်ပါလိမ့်မည်။

အနောက်တိုင်းမှော်ပညာတွင် မှော်ဆိုသည့် စကားလုံးမှာ ဂရိအခေါ်megeia လက်တင်အခေါ် magiaမှ ဆင်းသက်လာခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုကြောင့် အနောက်တိုင်းသား တစ်ချို့ကလည်း ဂရိတို့၏ မှော်ပညာအပေါ် ထားရှိသည့်အမြင်အတိုင်း လိုက်လံစဉ်းစားကြသည်။ ဂရိနှင့် ရောမတို့၏ အစဉ်အလာတွင် မှော်အတတ်ပညာကိုတတ်သော နတ်ဝိဇ္ဇာကဲ့သို့သော ပညာရှင်များသည်ထိုလျိုဝှတ်နတ်နဲသော မှော်ပညာများကို ရှေးခေတ် pantheonsတို့၏ နတ်ဘုရားများမှတဆင့် ဆင်းသက်လာခြင်းဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ထားကြသည်။ အေဒီ ၁ရာစု မှ ၄ရာစုအတွင်းရှိ အီဂျစ်တို့၏ ကျူစာများထဲတွင် နတ်ဝိဇ္ဇာပညာရှင်များသည် တိုင်းပြည်အုပ်ချုပ်သူကို နိူင်ငံရေးဆိုင်ရာဆုံးဖြတ်ချက်များကို အောင်အောင်မြင်မြင်နှင့် ကျယ်ပြန့်စွာ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်နိူင်ဖို့အတွက် တိရိစ္ဆာန်များဖြင့် နတ်များကို ယဇ်ပူဇော်ကြသည်ဟု ဖော်ပြပါရှိလေရာ မှော်ပညာမှာ နတ်ဘုရားများမှ ဆင်းသက်လာခြင်းဖြစ်ကြောင်းကို ဖော်ပြချင်တာလည်း ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိူင်ပါသည်။

သို့သော် အနောက်တိုင်းသား အများစုမှာ အစကတည်းက မှော် ကို စိတ်ကူးယဉ်ထားသောအရာတစ်ခုဟု မြင်ခဲ့ထားကြသူများဖြစ်လေရာ အေဒီ၉၀၀-အေဒီ၁၀၅၀အကြားတွင် ခရစ်ယာန်ဘာသာရေးဆရာများက စုပေါ်င်းပြီး မှော်ပညာအပေါ် ရှုပ်ချမူများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြပြီး ထိုနောက်ပိုင်းကာလတွင်လည်း ဆမှာ်ပညာရှင်များကို မှားယွင်းသောအယူဝါဒရှိသူများအဖြစ် သဘောထားပြီး တိုက်ဖျတ်မူများကို ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ ထိုဘာသာရေးဆရာများသည် မှော်ပညာရှင်တို့မှာ အယူမှား၍ မာန်နတ်ကို ကိုးကွယ်ကာ ထိုမာန်နတ်၏ အလုပ်များတွင် ပါဝင်ပတ်သက်နေကြသည်ဟု ယုံကြည်ထားကြသည်။

၁၅ရာစုတွင်မူ မှော်ပညာဆိုင်ရာ အယူအဆတစ်ခုဖြစ်သော စာတန်နတ်နှင့်လူ့ဝိညာဉ်တို့၏ ပေါ်င်းစည်းမူမှတဆင့် မှော်စွမ်းအင်များ ရရှိလိမ့်မည်ဆိုသော မှော်ဆရာတို့၏ ယုံကြည်မူဟာ အခြားသောသူများကို ထိခိုက်နစ်နာမူများ ခံစားစေသည့်အပြင် ဘာသာရေးတန်ဖိုးကျဆင်းအောင် လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု စွပ်စွဲပြီး ဖမ်းဆီးညှင်းပန်းခဲ့ကြသည်။ ထိုအပြင် မူဆလင်နှင့် ဂျူးလူမျိုးတစ်ချို့ကိုလည်း နတ်ဆိုးကိုးကွယ်သူများအဖြစ် သံသယဝင်ကြပြန်သည်။ ထိုနောက် ထိုလူမျိုးတို့ ဓလေ့အရပြုလုပ်သော ဘာသာရေးပွဲတစ်ခုတွင် ယင်းတို့သည် ကလေးငယ်များအား စတေးခြင်းပြုလုပ်နေပြီး ထိုဂျူးလူမျိုးတို့မှာ စတေးရန်အတွက် ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင် ကလေးငယ်များအား ခိုးယူခဲ့ကြသည်ဟု ပြောဆိုခဲ့ကြသည်။ ထိုကြောင့် ဆိုခဲ့ပြီးအတိုင်း အနောက်တိုင်းမှ မှော်ပညာသည် ဖွံဖြိုးလာနိူင်ရန်အတွက် ဘာသာရေးနှင့် စစ်ပွဲနွဲခဲ့ရသည်မှာ အကြိမ်ကြိမ်အခါခါပါပင်။ သို့သော်လည်း မည်သို့သော်အကြောင်းကြောင့်မှန်းမသိ။ ထိုခေတ်ကာလရှိ မှော်ပညာလိုက်စားကြသူများအပေါ် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ရှုပ်ချနေသည့်တိုင်အောင် မှော်ပညာနှင့် ဆက်စပ်သော စာအုပ်များသည်က ပလူပျံအောင် ထွက်ပေါ်လျှက် ရှိပြန်။။ ထိုအထဲတွင်
ဘာသာရေး၌ ယုံကြည်သက်သော စာရေးဆရာတော်တော်များများက မှော်ဟူသည်မှာ လိမ်လည်လှည့်ဖျားထားသော ပညာရပ်ဖြစ်ပြီး ဘာသာရေးနှင့် ရိုးရာဓလေ့ထုံးစံများ၏ ဆန်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်ဟု ဖော်ပြရေးသားခဲ့ကြသည်။ ထိုအပြင် မှော် ပညာမှာ ရိုးရာဓလေ့တွင်သာမက နတ်ဆိုးများ၏ လက်အောက်ခံအဖြစ် ပူးပေါ်င်းပါဝင်လျှက်ရှိသောကြောင့် ဘာသာရေးနှင့်လည်း ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်နေသည်ဟု ဆိုခဲ့ကြပြန်ပါသည်။ သို့သော် မည်သို့ဆိုစေကာမူ ဘာသာရေးသင်ကြားမူများစွာတိုင်းတွင် ခြားနားသောနည်းလမ်းများဖြင့် မှော်ဆန်သော အရာများရှိကြသည်ကို ပညာရှင်တို့ ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ကြပြီးဖြစ်သည်။ 

ချဉ်းကပ်မူတစ်ခုအနေဖြင့် ယင်းနှင့်ပတ်သတ်ပြီး မနုဿဗေဒပညာရှင်
 Edward Tylor နှင့် James G. Frazerတို့က ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။ ထိုဆွေးနွေးချက်အရ မှော်နှင့်ဘာသာတရား ဟူသည်မှာ ဆန့်ကျင်ဘက်ပင် ဖြစ်သည်ဟု အဖြေထုတ်ခဲ့ကြသည်။
 Marcel Mauss နှင့် Emile Durkheim ဆွေးနွေးမူတွင်မူ လူများသည် ဘာသာရေးထဲသို့ မှော်ပညာကို သယ်ဆောင်လာကြခြင်းသာ ဖြစ်သည်ဟု အဖြေထုတ်ကြသည်။ မည်သို့ပင်ဖြစ်ဖြစ် လေ့လာခက်များအရ
သမိုင်းတောက်လျှောတ်တွင်မူ မှော်ပညာမှာ ဘသာရေးနှင့် မပက်သတ်ဘဲ သို့မဟုတ် ပက်သတ်ခဲ့ပါလျှင်လည်း မှော်ပညာသည် ဘာသာရေးတစ်ခုမဟုတ်၍ သူ့ဟာသူ တသီးတသန့်ရှိနေကြောင်းကို ရှေးခေတ်မှော်ပညာရှင်များ၏ လုပ်ဆောင်မူများ၊နှင့် ရည်ညွှန်းမူများက ဥပမာပြလျှက်ရှိနေသည်။

ခေတ်အဆက်ဆက် ပြောင်းလဲတိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ကြပြီးနောက် ရလဒ်ထွက်ပေါ်လာသည်မှာ မှော်သည် စာပေဆိုင်ရာ ဘာသာတစ်ရပ်တစ်ခု ဖြစ်လာရသည့်အထိ အနောက်တိုင်းသားတို့၏ စိတ်ဝင်စားမူများကို မြင့်တတ်လာစေခဲ့ပါတယ်။
ယင်းတို့အတွက် စိတ်ဝင်စားစရာအကောင်းဆုံး ဖြစ်ရပ်ကမူ အလယ်ခေတ် ဥရောပမှော်ပညာရှင်များသည်
ဂျူးတို့၏ဓလေ့ထုံးတမ်းများနှင့်အာရပ်သိပ္ပံအရင်းအမြစ်များဖြစ်သော နက္ခတ်မှော်လက်စွဲမှာ အခြားဆန်းကြယ်သောအရာများပါ ပါဝင်ပတ်သက်နေခဲ့ပြီး ထိုပညာရပ်တို့မှာ ခရစ်ယာန်ဘာသာ၏
ပင်မဓလေ့ထုံးထမ်းစဉ်လာမှ ပြန်လည်ဆန်းသစ်ခဲ့သောအရာဖြစ်သည်။ ထိုအထဲမှ Necromancy ဆိုသော မှော်ပညာသည် လက်တင်ခရစ်ယာန်ဘာသာရေး ထုံးတမ်းစဉ်လာများကို အသုံးပြု၍ လူသေတို့၏ဝိညာဉ်ကို နာခံရန်လှုံ့ဆော်ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ တစ်နည်းအားဖြင့် ပယောဂထုတ်ခြင်း၊ မကောင်းဆိုးဝါးများအား ခိုင်းစေခြင်းကဲ့သို့ ဖြစ်သည်။

ထိုသိုနှင့် ၁၇ရာစုသို့ ရောက်လျှင် စကော့လူမျိုး ၊မနုဿဗေဒပညာရှင် ဆာဂျိမ်းဖရေ
ဇာ(Sir James Frazer)က သူ၏ဂန္တဝင်မြောက် ကျမ်းတစ်ဆူ ဖြစ်သော ရွှေသစ်ကိုင်း(The golden bough)တွင် မှော်ပညာအသုံးပြုပုံတွေကို ရှင်းလင်းပြသခဲ့သည်။
သူရှင်းပြထားသော မှော်ပညာအသုံးပြုမူပုံစံမှာ နှစ်မျိုးရှိပြီး ထိုနှစ်မျိုးမှာ ဆင်တူမှော်ပညာနှင့် ဓာတ်ကူးမှော်ပညာဟူ၍ဖြစ်သည်။
ဆင်တူမှော်ပညာတွင် သဏ္ဍန်လုပ်သရုပ်တူစေဆိုသကဲ့သို့ ဆင်တူပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် တူညီသောအကျိုးကိုဖြစ်ပေါ်စေသည်။
ဥပမာပြရလျှင် voodooလုပ်ဆောင်ချက်များကဲ့သို့ ဓာတ်ပုံထဲမှ လူတစ်ဦးအား အပြင်တွင် နာကျင်ခံစားရအောင် ဓာတ်ပုံမှတဆင့် ပြု လုပ်ဆောင်ခြင်းမျိုးဖြစ်သည်။
ဓာတ်ကူးမှော်ပညာမှာမူ ထိတွေ့မူ ကြာရှည်ရှိနေသော အရာဝထ္ထူတစ်ခုသည် ထိတွေ့သူနှင့် ကွဲကွာသွားသောလည်း ထိုအရာဝထ္ထူသည် ထိတွေ့သူနှင့် တစ်ထပ်တည်းကျနေလျှက် ရှိနေဆဲပင်ဖြစ်သည်။ ဥပမာပြရလျှင် ကျွန်တော်တို့မြန်မာအယူအဆတစ်ခုတွင် ရေနစ်သေသော အလောင်းကိုရှာမတွေ့ပါက ထိုရေနစ်သေသူ အုံးခဲ့သော ခေါ်င်းအုံးကို ရေထဲသို့ ပစ်ချရသည်။ ထိုအခါ ခေါ်င်းအုံးမှာ
အလောင်းရှိသောနေရာတည့်တည့်တွင် တဝဲလည်လည် ဖြစ်နေတတ်သည်။ ထိုသို့ဖြစ်ရခြင်းသည် ခေါ်င်းအုံးမှာသေဆုံးသူနှင့် ထိတွေ့မူများသဖြင့် ကိုယ်ဟွးဖြစ်လာရ
ခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုအတိုင်းပင် ခြေရာကောက်ပြုစားခြင်း ဆိုသည် မှာလည်း ကိုယ်ဟွးသဖွယ်ယူဆပြီး စီရင်ခြင်းဖြစ်ရာ ထိုစီရင်ခြင်း
သည်လည်း ဓာတ်ကူးမှော်ပညာပင်ဖြစ်ပါသည်။

၁၉ရာစုနှစ်သို့ ကူးပြောင်းပြီးနောက်မှာတော့ မှော်အတတ်ပညာတစ်ခုအဖြစ် လူသိများလာသည့် esoteric အတွေးအခေါ်သစ်များ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ဤရာစုအတွင်းထင်ရှားသောအဖွဲ့များတွင် Theosophical Society နှင့်ရွှေအရုဏ်၏ Hermetic Orderတို့ ပါဝင်သည်။ ခေတ်သစ်ရောက်လာချိန်တွင် မှော်အတတ်ပညာသည် ပိုမိုဖွံ့ဖြိုးပြီး Wicca ကဲ့သို့သောဘာသာရေးလှုပ်ရှားမှုများလည်း ပါဝင်လာခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ esotericကိုအကြောင်းပြု၍ esotericismများလည်း ပေါ်ပေါ်က်လာသည်။

#Esotericနှင့် esotericism ဟူသော ဝေါဟာရအဓိပ္ပါယ်များသည် ယခုရေးလျှက်ရှိသော အနောက်တိုင်းမှော်ပညာသမိုင်းကဲ့သို့ အလွန့်အလွန်မှ ရှုပ်ထွေးစရာကောင်းသော ဝေါဟာရပင်ဖြစ်သည်။ သို့သော် လွယ်ကူသော အဓိပ္ပါယ်အချို့ကို ဖော်ပြရလျှင်မူ အချို့သော esotericist ကျောင်းများ၏အတွေးအမြင်များတွင် "esotericism" ကို နှစ်ပေါင်းများစွာ ဝှက်ထားသော အတွင်းပိုင်းဓလေ့ထုံးစံအဖြစ် သတ်မှတ်သည်။ ဘာသာရေးဆရာတစ်ယောက်ဖြစ်သော Versluis ကမူ "အနောက်တိုင်း esotericism" ကို "အနောက်ဥရောပသမိုင်းဝင်ရေစီးကြောင်းများမှတဆင့် အတွင်းပိုင်းထိ လျှို့ဝှက်ထားသောဝိညာဏအသိပညာ" ဟုအဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုထားသည်။

ထိုသို့ဖြင့် မှော်စာအုပ်များ ၊ မှော်ပညာရှင်များ ပြန်လည် ပေါ်ထွန်းလာခြင်းကြောင့် ၂၀ရာစုသို့ ရောက်ရှိကြသောအခါ အနောက်တိုင်းသားတို့သည် မှော်ပညာရပ်များ ပြန်လည်ဆန်းသစ်စေလာဖို့အတွက် ရှေးဟောင်းမှော်ပညာတွေကို ပြည်လည်ရှာဖွေဖော်ထုတ်ပြီး လေ့လာခဲ့ကြသည်။ အထူးသဖြင့် ရှေးခေတ်ဂရိတို့၏ ပညာရပ်များကို ပိုမို၍ လေ့လာကြသည်။ ဤတွင် ရှေးခေတ် ဂရိတို့သည် အေ့ရှတိုင်းလူမျိုးများ၏ယဉ်ကျေးမူကိုခံခံထားပြီး ဂရိယဉ်ကျေးမူကို တည်ဆောက်ကြရန် ဆန္ဒရှိခဲ့ကြသည်ကို တွေ့ရှိခဲ့ကြသည်။ ထိုသို့ ရှေးဂရိတို့၏ ယဉ်ကျေးမူနှင့် ဓလေ့ထုံးထမ်းများကို
ကို ရှာဖွေဖော်ထုတ်ရာမှ အစပြုပြီး ဂရိတို့၏ ရှေးကျသော ပန်းချီကားများနှင့် အခြားသော အသေးအဖွဲ့လေးများပစ္စည်းလေးများအထိ မှေိာပညာကို ရှာဖွေဖော်ထုတ်ရာမှ ရှေးကျသော ဂရိတို့၏ မှော်ပညာဆိုင်ရာ သီဝရီများကို ပြန်လည်တည်ဆောက်နိူင်ခဲ့ကြသည်။

တစ်ချိန်တုန်းက လူနေမူအသိုင်းထဲတွင် လက်မခံငြင်းပယ်ခဲ့သော ဂရိတို့၏ ကျိန်စာတိုက်ခြင်း အကြောင်းများလည်း ပြန်လည်အသစ်ဖြစ်လာရသည်။ တစ်ချိန်က ထိုကျိန်စာတိုက်ခြင်းအမူ၌ တစ်ဦးပိုင် ကျန်စာတိုက်ခြင်းသာရှိခဲ့ပြီး ယထုအခါမှာသော အများနှင့်သက်ဆိုင်သော ကျိန်စာတိုက်ခြင်းတို့ကိုပါ ဖော်ပြနိူင်ခဲ့ကြသည်။ ထိုသို့ များလှစွာသောသော မှော်ပညာများကို ပြန်လည်ဖော်ထုတ်မူထဲတွင် မှော်ဆန်သော သင်္ကေတများအား အသုံးပြုပုံများလည်း ပါဝင်ခဲ့လေသည်။

Ref:
ဝီကီပီဒီယာနှင့်ဂူဂဲလ်

Aug10.2020
#Minsetwai

မာယာလူမျိုးများ(Maya)

မာယာလူမျိုးများ(Maya)

မာယာလူမျိုးများသည် အတိတ်မှာကျန်ရစ်ခဲ့ပြီ ဖြစ်သော်လည်း ယင်းတို့၏လျိုဝှတ်ချက်များကမူ ခေတ်သစ်လူသားတို့နောက်မှ တကောက်ကောက်လိုက်ပါလို့နေချေသည်။ လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါ်င်း ၅၀၀၀ လောက်က ယင်းတို့၏ယဉ်ကျေးမူများသည် မတ်ဆီက်ို၊ ဟွန်ဒူးရပ်စ်၊ အယ်ဆယ်ဗေးဒါး၊ဂွါဒီမာလာ၊ ယူဂန္ဓာနိူင်ငံများတွင် ထွန်းကားခဲ့ပေသည်။

မာယာလူမျိုးတို့၏ ယဉ်ကျေးမူဆိုင်ရာ လူ့အဖွဲ့အစည်းကို ဂန္တဝင်ခေတ်မတိုင်မီ(Pre-Classic period)ကာလဖြစ်သော ဘီစီ ၂၀၀၀ မှ အေဒီ၂၅၀အတွင်းရှိသည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြသည်။ ထိုကြောင့် မာယာလူမျိုးများသည် ရှည်လျားသော သမိုင်းကြောင်းများ ရှိကြပြီး အနောက်ကမ္ဘာခြမ်းရှိ ဒေသများထဲတွင်လည်း ယဉ်ကျေးမူအတိုးတတ်ဆုံးသော လူမျိုးများဟု ဆိုနိူင်သည်။ ယင်းနိူင်ငံများထဲမှာ ဂွာဒီမာလာနိူင်ငံရှိ ကျွန်းမြို့လေးတစ်မြို့ဖြစ်သော Tayasal သည် မာယာလူမျိုးများ၏ နောက်ဆုံးအင်ပါယာဖြစ်ခဲ့ပြီး ၁၉၆၉ခုနှစ်မတိုင်မီထိ တည်ရှိခဲ့သည်ဟုလည်း ဆိုကြသည်။ အခြားသမိုင်းများအရကမူ ၁၆ရာစုတွင် စပိန်များရောက်ရှိလာကာ နယ်မြေသိမ်းပိုက်မူများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသောကြောင့် မာယာယဉ်ကျေးမူများ ကွယ်ပျောက်ခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်ဟူ၏။ အထူးသဖြင့် ၁၅၂၇ခုနှစ်တွင် မက္ကဆီကိုတွင်ရှိသော ယင်းတို့၏ Yucatanဒေသကို စပိန်တို့မှ သိမ်းပိုက်ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။

မာယာယဉ်ကျေးမူ ခေတ်ကြီးတွင် ပေါ်ထွန်းခဲ့သောယဉ်ကျေးမူများအကြောင်းကို ဂွါဒီမာလာမှာတွေ့ရသော ပိုပုဗူ မှတ်တမ်းတွင်အက္ခရာတင်ထားခဲ့ကြသည်။ ထိုမှတ်တမ်းအရ မာယာယဉ်ကျေးမူခေတ်တွင် ထွန်းကားခဲ့သော ပညာရေးနှင့်ဘာသာရေးကို သိရှိခဲ့ကြခြင်းလည်းဖြစ်သည်။ ထိုသိရှိချက်များထဲတွင် မာယာလူမျိုးများသည် ပျောက်ကွယ်သွားပြီးဖြစ်သည်ဟု လူအများက သိရှိထားပါသော်လည်း အချို့သော သုတေသနပညာရှင်များကမူ ယင်းတို့သည် အမေရိကတိုက်အတွင်း၌ နေထိုင်မူအချို့ရှိနေဆဲဟု ဆိုကြသည်။ အချို့ပညာရှင်များကမူ ဂွာဒီမာလာ၏ လူဦးရေတစ်ဝက်ခန့်မှာ မာယာလူမျိုးများမှ ဆင်းသက်လာခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဆို၏။

ဘာသာရေးပိုင်းတွင်မူ မာယာလူမျိုးများသည် Itzamna(နေနတ်ဘုရား) နှင့် Yum Kaax(စားနပ်ရိက္ခဆိုင်ရာနတ်) နတ်ဘုရားတို့ကို အထူးကိုးကွယ်ကြသည်။ အထူးသဖြင့် Itzamna သည် ဖန်တီးသူဘုရားဖြစ်ပြီး သူသည်စကြ၀ဠာထဲတွင် ပါဝင်သော နေနတ်ဘုရားတစ်ပါးဖြစ်သည်ဟူ၏။ မှတ်တမ်းများအရ မှတ်တမ်းတင်ထားသော မာယာတို့၏ အခြားနတ်ဘုရားများထဲတွင် ဟွန်ဟွန်းနူးဖူ၊ Kiciche ပြောင်းဖူးနတ်ဘုရားနှင့် Tohilနတ်ဘုရားတို့ကိုပါ တွေ့ရပြီး လနတ်ဘုရားမ Awilix နှင့်တောင်နတ်ဘုရား Jacawitz တို့ကိုလည်း ဖော်ပြထားသည်။ နတ်ဘုရားများနှင့် ပတ်သက်၍ ယင်းတို့၏ ပီရမစ်များတွင် ဘာသာရေးပွဲတော်များ ကျင်းပလေ့ ရှိကြသည်။ ထိုဘာသာရေးပွဲများတွင် ခွေးများ၊ သားကောင်ငယ်များ၊ တခါတရံလူသားကိုပါ ယဇ်ပူဇော်လေ့ရှိသည်ဟူ၏ ။ ထိုယဇ်ပူဇော်ခြင်း၏ အကြောင်းချင်းရာမှာ သွေးကို မာယာနတ်ဘုရားများအတွက် အာဟာရဖြစ်စေသည့် အရင်းအမြစ်တစ်ခုအဖြစ် ယင်းတို့က ရှုမြင်ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်ပြီး သက်ရှိသတ္တဝါတစ်ကောင်၏သွေးကို ပူဇော်ပသခြင်းသည် အင်အားကြီးမားသော ပူဇော်ပသမူတစ်ခုဟု ယုံမှတ်ထားကြသည်။

လူသားတစ်ဦး ၏အသက်ကိုပူဇော်ခြင်းသည် နတ်ဘုရားများထံသို့ အသွေးသွန်းလောင်းရာရောက်ပြီးလျှင် ယင်းမှတဆင့် အရေးကြီးဆုံးသော မာယာရိုးရာဓလေ့သည် လူသားယဇ်ပူဇော်ခြင်း၏ အထွတ်အထိပ်သို့ရောက်ရှိသွားစေခဲ့သည်။ ယေဘုယျအားဖြင့် မြင့်မားသောအဆင့်ရှိသည့် စစ်အကျဉ်းသားများကို ယဇ်ပူဇော်ရာ၌ ပိုအသုံးပြုခဲ့ကြသည်။ လူသားအား ယဇ်ပူဇော်ရသော အကြောင်းအရာမှာမူ အရေးကြီးသော ဆောက်လုပ်ရေးစီမံကိန်းများ ၊ အုပ်ချုပ်သူအသစ်တစ်ဦးအား နန်းတင်ခြင်း စသည့်အရေးကြီးသော ထုံးတမ်းစဉ်လာများပြုလုပ်ရာ၌ လူသားယဇ်ပူဇော်ခြင်းကို ပြုလုပ်ကြသည်။

ထိုမာယာလူမျိုးတို့သည် သချာင်္နှင့်နက္ခတ်ဗေဒ ဘာသာရပ်များတွင် အလွန်အံသြဖွယ်ကောင်းသော အတွေးအခေါ် ရှိကြသူများဖြစ်သည်။ အဆန်းတကြယ်ပြုလုပ်ခဲ့မူများနှင့် အနာဂတ်ဟောကိန်းများက ယင်းတို့၏မျိုးရိုးကို ပို၍ဂုဏ်တတ်စေခဲ့သည်။ မာယာလူမျိုးတို့သည် အင်း၊အိုင်၊မန္တန်၊နက္ခတ်အတတ်ပညာများနှင့်ဂမ္ဘီရဆန်သော ပညာပေါ်င်းမြောက်မြားစွာကို တတ်မြောက်ကျွမ်းကျင်ခဲ့ကြသည်။ ယင်းတို့၏ခေတ်တွင် သိပ္ပံပညာမထွန်းကားသေးပါဘဲနှင့် နေနှင့်နက္ခတ်တာရာများကို လေ့လာနိူင်ခဲ့ကြသည်။

အထူးသဖြင့် မာယာလူမျိုးတို့သည် စကြ၀ဠာ၏ ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံကို ရှုမြင်ရာတွင် ကောင်းကင်၌အဆင့် (၁၃) ဆင့်နှင့် မရဏနိုင်ငံ၌ (၉) ခုရှိသည်ဟူ၏။ ထိုအဆင့် တစ်ခုချင်းစီကို ကွဲပြားခြားနားသောအရောင်နှင့် ဆက်စပ်လမ်းညွန်ထားရာ မြောက်ဘက်တွင်အဖြူရောင်၊ အရှေ့တွင်အနီ၊ တောင်ဘက်တွင်အဝါရောင်နှင့် အနောက်ဘက်သည်အဖြူရောင်ဖြစ်သည်။ လမ်းညွှန်ချက်များနှင့်အရောင်များသည် မာယာတို့အတွက် နတ်ဘုရားနှင့် ဆက်စပ်လျက်ရှိသောအရာများလည်း ဖြစ်သည်ဟူ၏။

လုပ်ဆောင်ခဲ့မူမှန်သမျှတွင် မယာတို့၏ပြက္ခဒိန်မှာမူ အကျော်ကြားဆုံးထဲမှတစ်ခုပင် ဖြစ်သည်။ ယင်းလူမျိုးများ၏ ယုံကြည်မူအရ ကမ္ဘာကြီးမှာ ဘီစီ၃၁၁၄ခုနှစ်ကတည်းက စတင်ဖြစ်တည်ခဲ့သောကြောင့် ယင်းတို့၏ ပြက္ခဒိန်ကိုလည်း ထိုအချိန်မှစတင်၍ ရေးဆွဲခဲ့ကြသည်။ ယင်းတို့ရေးဆွဲခဲ့သော ပြက္ခဒိန်ထဲတွင် ကြယ် လ နှင့် နေတို့၏ တည်နေရာအရွေ့အပြောင်းအပေါ် မူတည်၍ အသေးစိတ်အချက်အလတ်များကိုပါ ထည့်သွင်းရေးမှတ်ထားကြသည်ကို တွေ့ရှိခဲ့ကြရသည်။ ထိုရက်ပေါင်း ၂၆၀ ပါရှိသော tzolkʼin ရိုးရာဓလေ့ပြက္ခဒိန်သည် ဂွာတီမာလာနှင့်ချီပက်စ်ကုန်းမြင့်ရှိ ခေတ်မီမာယာအသိုင်းအဝိုင်းထဲတွင် ဆက်လက်အသုံးပြုနေပြီး သန်းနှင့်ချီသော မာယာဘာသာစကားပြောသူများသည်လည်း သူတို့၏ဘိုးဘေးများ၏ယဉ်ကျေးမှုများကို ဖွံ့ဖြိုးစေသော နယ်မြေတွင်နေထိုင်လျှက် ရှိနေကြသေးသည်ဟူ၏။ အချို့ဖော်ပြချက်များတွင်မူ မာယာတို့၏ ပြက္ခဒိန်တွင် တစ်နှစ်မှာ ၁၈လရှိပြီး တစ်လမှာ ရက်၂၀ရှိသည်ဟူ၏။

#ဆောက်လုပ်ရေးပိုင်းဆိုင်ရာတွင်မူ မာယာများသည် Neolithic နည်းပညာဖြင့် သူတို့၏မြို့များကိုတည်ဆောက်ခဲ့သည်ဟု ဆိုကြသည်။ သမိုင်းတစ်လျှောက်တွင် ယင်းတို့သည် ဘုံတဲများနှင့်ဘုရားကျောင်းအချို့ကို သစ်သားတိုင်များနှင့်သက်ကယ်များဖြင့် အများဆုံး တည်ဆောက်ခဲ့ကြသည်ကို တွေ့ရသည်။ သို့သော် မယာယဉ်ကျေးမှု၏ ကြီးမားသောမြို့ကြီးများကိုမူ ပိရမစ်ဘုရားကျောင်းများ၊ နန်းတော်များ၊ ကစားကွင်းများ၊ sacbeob (causeways), patios နှင့် plazas များဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ အချို့မြို့များတွင်လည်း ကျယ်ပြန့်သောဟိုက်ဒရောလစ်စနစ်များ အသုံးပြုထားသည်ကို လေ့လာသိရှိခဲ့ကြရပြီး မြို့တိုင်းမှာ ခံတပ်နံရံများကိုလည်း ဆောက်လုပ်ထားတတ်ကြသည်။ အဆောက်အဦးအများစု၏ အပြင်ပန်းများကို အရောင်တစ်မျိုးတည်းဖြစ်စေ၊ အရောင်အမျိုးမျိုးဖြင့်ဖြစ်စေ ဆေးခြယ်သကြသလို ပန်းပု သို့မဟုတ် ပန်းချီကားများဖြင့်လည်း အလှဆင်ခဲ့ကြသည်။

#ဘုရားကျောင်းများကိုမူ အခန်းတစ်ခန်းမှသုံးခန်းအကြား ထားရှိပြီး ထိုအခန်းများမှာ အရေးကြီးသောနတ်ဘုရားများကို ရည်စူးထားခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုသို့သော ရည်စူးခံနတ်ဘုရားသည် မြို့၏နာယကဘုရားများ(သို့မဟုတ်) ဘိုးဘေးတို့၏ဘိုးဘေးတစ်ပါးလည်း ဖြစ်နိုင်သည်။ ယေဘုယျအားဖြင့်ပိရမစ်များကို အင်အားကြီးဘိုးဘေးများအား ဂုဏ်ပြုသည့်နတ်ကွန်းများအဖြစ် ဆောက်လုပ်တတ်ကြသည်။ အထင်ရှားဆုံးအဖြစ်ကမူ ကိုလံဘီယာ အကြိုခေတ် မာယာလူမျိုးတွေဟာ မက္ကဆီကို ၊ ယူကာတန်ကျွန်းဆွယ်မြောက်ပိုင်းမှာ ချီချင်အင်ဇာ(Chichen Itza)ဆိုသော မြို့တော်ကို ထူထောင်ခဲ့သည်။





 မာယာခေတ်လူသားများသည် ဓာတုဗေဒပညာရပ်များကို လည်းတတ်ကျွမ်းနေကြပြန်ပါသည်။ မာယာခေတ်က ကျန်ရှိခဲ့သောလက်ဝတ်ရတနာများ၊ အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းများထဲတွင် ရွှေရည်စိမ်၊ငွေရည်စိမ်ထားသော ပစ္စည်းများကိုပါ တွေ့ရှိခဲ့ကြပါသည်။ ထိုရွှေရည်စိမ်ထားသော ဓာတ်ပြောင်းပညာသည် အဆင့်မြင့်ဓာတုဗေဒတွင် အကျုံးဝင်ပါသည်။ ဆိုရပါလျှင် ထိုခေတ်က ဓာတုဗေဒပညာရပ် မပေါ်ပေါ်က်သေးသည်မှာ အမှန်ပင်ဖြစ်သည်။ ယင်းမှာ ဂမ္ဘီရနွယ်သော အဂ္ဂိရတ်ပညာပင်ဖြစ်ရာ မာယာတို့၏လျိုဝှတ်ချက်များမှာ မကုန်မခမ်းနိူင်အောင် ရှိနေပါတော့သည်။ ထိုသို့မကုန်ခမ်းနိူင်သော ပညာရပ်များအပေါ် ၎င်းတို့တွေ့ကြုံခဲ့မူများအား ပြန်လည်အမှတ်ရစေရန် မှတ်တမ်းများအဖြစ် ကျောက်စာများ ထွင်းထုထားခဲ့ကြသည်။

လေ့လာတွေရှိချက်များ၏ သမိုင်းအကြောင်းအရာများအရ ၁၈၃၉ ခုနှစ်တွင်အမေရိကန်ခရီးသွားနှင့်စာရေးဆရာ John Lloyd Stephens သည် အင်္ဂလိပ်ဗိသုကာပညာရှင် draftsman Frederick Catherwood နှင့်အတူ မာယာနှင့်ပတ်သက်သော အပျက်အယွင်းများစွာကို ပုံဖော်ထားသော သူတို့၏မှတ်တမ်းများသည် လူကြိုက်များသောစိတ်ဝင်စားမှုကိုဖြစ်စေခဲ့ပြီး မာယာများကို ပို၍အာရုံစိုက်စေခဲ့သော အချက်များ ဖြစ်ခဲ့သည်။

၁၉ ရာစုနှနှောင်းပိုင်းတွင် မာယာလူမျိုးတို့၏သမိုင်းကြောင်းမှတ်တမ်းများကို မှတ်တမ်းတင်ခြင်းနှင့်အတူ မာယာတို့၏ ရုပ်ပုံကားချပ်များကို အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုနိူင်ဖို့အတွက် ပထမဆုံးသော ခြေလှမ်းများကိုတွေ့မြင်ခဲ့ရသည်။ ထိုနောက် ၂၀ ရာစု၏ ပထမဆယ်စုနှစ်အတွင်း သုတေသီတို့က မာယာပြက္ခဒိန်ကိုအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ရန်နှင့်နတ်ဘုရားများ၊ ရက်စွဲများနှင့် ဘာသာရေးသဘောတရားများကိုလည်း ရှာဖွေဖော်ထုတ်နိုင်ခဲ့သည်။ ထိုသို့ဖြင့် ၁၉၃၀ ပြည့်လွန်နှစ်များ မှစ၍ ရှေးဟောင်းသုတေသနတူးဖော်မူတို့မှာ တဖြည်းဖြည်းများပြားလာခဲ့ကာ မာယာဒေသကို အကြီးအကျယ်တူးဖော်မူ ပြုလုပ်နိူင်ခဲ့ကြသည်။

#၁၉၄၂ခုနှစ်တွင် တောင်အာဖရ်ိကတိုက်၊ ဟွန်ဒူးရပ်စ်ပြည်ရှိ ရှေးမာယာတို့၏ဘုရားကျောင်းပျတ် တစ်ခုတွင် ရှေးဟောင်းသုတေသီ အင်နာဗစ်ချဲဟတ်က သလင်းကျောက်တုံးနှင့်ပြုလုပ်ထားသော ဦးခေါ်င်းခွံတစ်ခုကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ထိုဦးခေါင်းခွံသည်လန်ဒန်မြို့ဗြိတိသျှပြတိုက်နှင့် ပဲရစ်မြို့ပြတိုက်တွင်လည်း တစ်ခုစီရှိနေကြပါသည်။ အထူးအဆန်းစုဆောင်းသူ သူဌေးများကမူ ထိုဦးခေါ်င်းခွံကို လာဘ်ကောင်အဖြစ်ဆောင်ထားကြသည်။ မာယာလူမျိုးများကမူ ထိုဦးခေါ်င်းခွံကို မည်သို့အသုံးချခဲ့သည်ကို သုတေသီများ မသိရှိကြသေးပေ။ ထိုအပြင် မာယာလူမျိုးများ ဆောက်လုပ်ခဲ့သော နန်းတော်များ၊မြို့တော်များ၊ ဘုရားကျောင်းများမှာလည်း ယင်းတို့၏အံသြစရာကောင်းသော ဗိသုကာပညာရပ်များကို သိပ္ပံပညာရှင်များ အံသြခဲ့ကြရသည်။ အထူးသဖြင့် အီဂျစ်မှာရှိသော ပီရမစ်နှင့် ဘုရားကျောင်းပုံစံများသည် မာယာလူမျိုးများမှ စတင်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု သုတေသီတို့က အခိုင်အမာဆိုထားကြသည်။

Ref::
burma.irrawaddy.com
Wikipidia
Academy

6:54AM
Aug18.2020
#Minsetwai

မနက်ဖြန်မုန်းတီးရောဂါ

[ငါ/ကဗျာ/စိတ်ဝေဒနာများ-၂၂]-Minsetwai
မနက်ဖြန်မုန်းတီးရောဂါ

မေတ္တာတရားနဲ့ စပ်လျဉ်းတဲ့ အကြောင်းပြချက်တွေထဲမှာ
မသိချင်ယောင်ဆောင်ထားကြသော
အသုံးမကျသော အပိုင်းအစခပ်များများနဲ့ လူတစ်ချို့
ပြီးတော့ သူတို့ရဲ့ အပေါ့အငန်မြည်းစမ်းမူကို
ငြင်းဆန်ခွင့် မရှိနိူင်သောငါ
ထိုကစားဝိုင်းထဲမှာ
သေချင်ယောင်ဆောင်နေသည့် မှောက်ထားသောဖဲချပ်ကိုယ်စီများ
ဒါက ဥုံဖွကင်းမဲ့ဇုန် သို့ ဆောရီးကန့်သတ်ဇုန်
ကြိုးဆွဲချင်သူ မရှိလောက်သော ရုပ်သေးပျက်ငါပုံကို
ဝိုင်းရယ်လိုက်ကြပုံက တဟီးဟီး တဟားဟား။

နောက်ထပ် ခြေချော်လက်ချော်ဖြစ်မယ့်နေ့တွေ
လွှင့်ပစ်ချင်မိလည်း
အချို့က ၅၂၈မျက်နှာဖုံးကို သုံးလို့
လက်ထဲက ထောင်ချောက်မောင်းခလုတ်ကို ပွတ်သပ်ယုယနေပြန်တာ
စုစောင်းထားခဲ့တဲ့ အသိညဏ်တွေတောင် ပွန်းပဲ့ကျိုးပျက်ခဲ့ရ
အဲဒီအနာတရက ပုံစံခွက်အားလုံးနဲ့ လွဲချော်
စိတ်ကူးထဲထိ ဦးနှောက်ကင်းမဲ့သူ ဖြစ်နေရသလိုလို
သူရဲကောင်းတို့ လျှောတ်နေကြသောလမ်းကို
နောက်ပြန်ကျောခိုင်း လျှောတ်ချင်မိတော့တာ။

တိတ်တိတ်ကလေး မနေတတ်တော့တဲ့နောက်မှာလည်း
ငါ့နာမ်မှာ မီးလျှံတွေ ကပ်ငြိမျောပါ
ဘယ်သူ့ပစ္စူပ္ပန်မှာမှ ငါမပါခဲ့ပါ
ငါ့ဝတ်ထားရမှာက
မနက်ဖြန်ဆိုတဲ့ အင်္ကျီနဲ့
ငါရဲ့ လူမုန်းများတဲ့စကားလုံးတွေမို့
မနက်ဖြန်ထဲမှာ ငါမလျှောတ်ရဲတော့တဲ့အခါ
မနက်ဖြန်က ငါ့ေ့ရှမှာ
ခေါ်က်တုန့်ခေါ်က်ပြန် လမ်းသလားပြနေတော့တာ။
Aug3.2020
Minsetwai

နိူင်းနိူင်းစနေ၏ နှင်းဆီမြစ်နှင့်အခြားရသဝထ္ထူတိုများ-၂

ကျွန်တော်အမြင်များ
နိူင်းနိူင်းစနေ၏ နှင်းဆီမြစ်နှင့်အခြားရသဝထ္ထူတိုများ-၂

 ဒီစာအုပ်လေးထဲကပဲ နောက်ထပ်ဝထ္ထူတိုလေး တစ်ပုဒ်ကိုလည်း ပြောပြပါရစေ။ ဝထ္ထူနာမည်ကိုတော့ သင့်မြတ်တဲ့လူ့အခွင့်အရေးလို့ အမည်တပ်ထားပါတယ်။ ဒီဝထ္ထူတိုလေးက ရှစ်နှစ်သားအရွယ် ကောင်လေးတစ်ယောက်အကြောင်းကို ဖော်ပြထားပါတယ်။ သူဟာ သူ့အရွယ်မှာ ကျောင်းမတတ်ရဘဲ အလုပ်လုပ်နေရသူ တစ်ယောက်ပါ။ ဘာကြောင့် အလုပ်လုပ်နေရသလဲဆိုတာကတော့ ဒီလိုပါဗျ။

( နိူင်ငံခြားသားက ကျွန်တော်ကို ဘာကြောင့် ဒီမှာ အလုပ်လုပ်နေရသလဲလို့ မေးတယ်။ ကျွန်တော့်အဘိုးခေတ်တုန်းက ရေဘေးနဲ့ တစ်ခါကြုံခဲ့ရလို့ လယ်တွေ ရေမြှပ်ကုန်တဲ့အကြောင်း ၊ လယ်ရှင်က လယ်ဌားခတောင်းတော့ အဘိုးက မပေးနိူင်လို့ အိမ်မှာရှိတဲ့နွားကို ယူသွားမယ်ဆိုတဲ့အကြောင်း အဘိုးက အဲဒီနွားအပေါ် သံယောဇဉ်ရှိတဲ့အကြောင်း၊ ကျန်ရှိတဲ့အကြွေးတွေကို အလုပ်လုပ်ပြီး ဆက်မယ်ဆိုတဲ့အကြောင်း သူ့ကို ကျွန်တော်ပြောပြလိုက်ပါတယ်။ အဘိုးက စာမဖတ်တတ်တော့ အကြွေးတွေ ဘယ်လောက်တင်နေတယ်ဆိုတာကို မသိဘဲသူ့တစ်သက်လုံးအလုပ်လုပ်ပြီး ဆပ်ရှာပေမယ့် အကြွေးတွေက မကျေခဲ့ပါဘူး။ ဒါကြောင့် ကျွန်တော့်အဖေက ဆက်ပြီးဆပ်နေရတယ်။ အဲဒီနွားတစ်ကောင်ကြောင့် မြေးဖြစ်တဲ့ကျွန်တော်လည်း ဆက်ပြီးဆပ်နေရဦးမယ်။ pg-53)

သူ့ဆီက ဒီအကြောင်းအရာတွေကို နားထောင်လိုက်ရတဲ့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲက ဦးသင့်မြတ်ဟာ စာနာနားလည်စိတ်ရှိတဲ့လူ ဖြစ်တာကြောင့် သူ့အဖွဲ့အစည်းကနေတစ်ဆင့် ကလေးတွေကို စက်ရုံမှာ အလုပ်မလုပ်ရလို့ တားမြစ်ပိတ်ပင်လိုက်ပါတယ်။ ဒီနောက်တော့

(အဖေအမေတို့ရဲ့လခနဲ့ ကျွန်တော်တို့ မိသားစု မလောက်ဘူးဆိုတာ ကျွန်တော်သိတယ်။ ကျွန်တော် တခြားနေရာသွားပြီး အလုပ်ရှာလည်း ရမှာမဟုတ်တော့ပါဘူး။ ဖြစ်နိူင်ချေတစ်ခုကတော့ ကျွန်တော်သူတောင်းစားလုပ်ရတော့မယ် ထင်တယ်။ pg-55)

ဟုတ်တော့လည်း ဟုတ်ပါတယ်။ ကလေးတော်တော်များများဟာ အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်သွားကြပြီးနောက် တောင်းစားတဲ့အလုပ်ကိုပဲ လုပ်ကြပါတော့တယ်။ ဒါကြောင့် အခုလိုအလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်သွားရတဲ့ အခြေအနေနဲ့ယှဉ်ပြီး ကောင်လေးရဲ့စိတ်ထဲမှာ စနိူးစနောင့်ဖြစ်ပါတော့တယ်။

(ဦးသင့်မြတ်ကို လူကောင်းတစ်ယောက်လို ကျွန်တော်ထင်ခဲ့တာ။ ဒါပေမယ့် ပါကစ္စတန်က ဆင်းရဲသားကလေးငယ်တွေကို သူနည်းနည်းမှ နားမလည်ခဲ့ဘူး။ နွားတစ်ကောင်ကြောင့် ဆွေစဉ်မျိုးဆက် ကျွန်ခံရတဲ့အတွက် အဘိုးကို ကျွန်တော်စိတ်မနာဘူး။ လုပ်အားခမရပေမယ့် တစ်နေ့ထမင်းသုံးနပ်စားရတာကို ကျွန်တော်ကျေနပ်ခဲ့တယ်။ pg.56)

တစ်ခါတစ်လေ လူလောကဟာ စေတနာရှိလို့ ကူညီလိုက်ရုံနဲ့ အစစအရာရာ အဆင်ပြေမသွားနိူင်ဘူးဆိုတာကို ဒီဝထ္ထူတိုလေးက ဖော်ပြပေးပါတယ်။ ဘဝတွေကို ခံစားနားလည်ပေးတတ်ပြီး အခြေနေ အရပ်ရပ်ကိုလည်း ပြန်လှန်သုံးသပ်ပြီးမှ တကယ့်လိုအပ်တဲ့ အကူအညီကို ပေးသင့်ကြောင်း မြင်မိပါတယ်။ ဒီကောင်လေးဟာ ကလေးအလုပ်သမားဖြစ်နေပေမယ့် ဒီလိုလုပ်ဆောင်ရတာကို သူမနာကျည်းပါဘူး။ ဘာကြောင့်ဆို သူ့မှာ အခြားရည်ရွယ်ချက်တစ်ခုလည်း ရှိနေခဲ့လို့ပါပဲ။

( အခုအချိန်မှာ ကျွန်တော်အလုပ်လုပ်တယ်။ ကြီးလာရင် အတွေ့အကြုံတွေရမယ်ဆိုတဲ့ စိတ်ကူးတွေ ရေစုန်မျောရပြီ ထင်ပါရဲ့။ အစိုးရက ကျွန်တော်တို့ကို ဂရုမစိုက်ဘူး။ နိူင်ငံခြားသား ဦးသင့်မြတ်က သဘောကောင်းပေမယ့် ကျွန်တော်တို့ကို အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်စေခဲ့တယ်။ အခုတော့ ကျွန်တော် သူတောင်းစားလုပ်ရတော့မယ်။ ကျွန်တော်တစ်ခု စိုးရိမ်တာက ကျွန်တော်သူတောင်းစားပဲ လုပ်သွားရတော့မလား။ pg-56)

ကူညီမူဟာ အရာမထင်ဘဲ စေတနာက ဝေဒနာဖြစ်တဲ့အပြင် ကလေးတစ်ယောက်ရဲ့ အိပ်မက်စိတ်ကူးတွေကိုပါ ပျက်ပြယ်သွားစေခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာ ကျွန်တော်တို့တွေ တစ်စုံတစ်ဦးကို ကူညီချင်တဲ့အခါ ကိုယ့်ကပေးမယ် အကူအညီဟာ သူ့အတွက် အရေးအပါဆုံးဖြစ်စေလောက်တဲ့ဟာလားဆိုတာကို အရင်စဉ်းစားရမယ့် အချက်ပါပဲ။ ဒီနှင်းဆီမြစ်စာအုပ်ထဲမှာ ဒီလိုမျိုးစိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတဲ့ ဝထ္ထူတို ၁၈ပုဒ်ပါဝင်ပါတယ်။ အပုဒ်တိုင်းက ဖတ်ပြီး ဘဝင်ကျလောက်စရာတွေချည်းပါပဲ။ ဝထ္ထူတိုဖတ်ရတာ နှစ်သက်သူတွေအတွက်တော့ အကြိုက်ဖြစ်စေတာမို့ မဖတ်ရသေးရင် ဖတ်ကြည့်လိုက်ကြပါဦးခင်ဗျ။
July29.2020
Minsetwai

နိူင်းနိူင်းစနေ၏ နှင်းဆီမြစ်နှင့်အခြားရသဝထ္ထူတိုမျာ

ကျွန်တော်အမြင်များ
နိူင်းနိူင်းစနေ၏ နှင်းဆီမြစ်နှင့်အခြားရသဝထ္ထူတိုများ

 မှန်တာပြောရရင်တော့ နိူင်းနိူင်းစနေရဲ့စာတွေကို ဖေ့ဘုတ်ပေါ်မှာတော့ ဟိုတစ်စဒီတစ်စ ဖတ်ဖြစ်ပေမယ့် သူ့စာအုပ်တွေကို ကျွန်တော်မဖတ်ဖူးပါဘူး။ တစ်နေ့ အိမ်မှာအလုပ်မရှိလို့ အားယားနေချိန် ကျွန်တော်ညီမစာအုပ်စင်ကို ကျွန်တော်သွားမွှေပါတော့တယ်။ သူ့က ဝထ္ထူစာအုပ်တွေကိုသာ အဖတ်များတဲ့သူဆိုတော့ အမြဲတစေ ကျွန်တော် သူ့စာအုပ်စင်ကို အာရုံမကျတတ်ပါဘူး။ အခုတော့ စာအုပ်ဖတ်ချင်စိတ်က အတော်ကလေးဖိစီလာတာကြောင့် နိူင်းနိူင်းစနေရဲ့နှင်းဆီမြစ်စာအုပ်ကို ယူဖတ်ဖြစ်တော့တယ်။ စာအုပ်ဖတ်ကြည့်တော့ ဝထ္ထူတိုလေးတစ်ပုဒ်ဖတ်ပြီးတိုင်း အဲဒီဝထ္ထူတိုအကြောင်းပြန်တွေးကြည့်ရင်း စိတ်ချမ်းမြေ့နေရပါတယ်။ စာအုပ်ဖတ်ပြီးသွားချိန်မှာတော့ reviewရေးချင်စိတ်ပါ တဖွားဖွားပေါ်လာရပါတော့တယ်။

 ဒီနိူင်းနိူင်းစနေရဲ့ နှင်းဆီမြစ်နှင့်အခြားရသဝထ္ထူတိုများ စာအုပ်ထဲမှာပါရှိတဲ့ ဝထ္ထူတိုလေးတွေဟာ ဖတ်လို့ကောင်းတယ်ဆိုတာထက် ချစ်စရာကောင်းတဲ့ဝထ္ထူတိုလေးတွေဆိုရင် ပိုမှန်ပါတယ်။ ဒီစာအုပ်လေးထဲက ဝထ္ထူတိုလေးတွေထဲက နှစ်ခုလောက်ကို ဖော်ပြပါရစေ။ ပထမဆုံးပြောချင်တဲ့ ဝထ္ထူတိုလေးကတော့ "သူကြွယ်နှင့်သူတောင်းစား"ဆိုတဲ့ ဝထ္ထူတိုလေးအကြောင်းပါ။ ဒီဝထ္ထူတိုထဲမှာ ပါရှိတဲ့ဇာတ်ကောင်ဟာ အင်္ဂလန်မှာနေတုန်းက ထူးဆန်းတဲ့နာမည်နဲ့ စားသောက်ဆိုင်တစ်ခုကို တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။

(ဆိုင်နာမည်က သူကြွယ်နှင့်သူတောင်းစား ဖြစ်တယ်။ ဆိုင်အပြင်အဆင်က ရှေးကြပြီး လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်ပေါ်င်း၂၀၀က အင်္ဂလန်ကို ပြန်ရောက်သွားသလို ခံစားရအောင် ခေတ်နောက်ပြန်ဆွဲ ပြင်ဆင်ထားတယ်။ ဆိုင်တံခါးဝ ကောင်တာမှာ အလှုခံသေတ္တာလေးတစ်လုံး ချထားတယ်။ သေတ္တာပေါ်မှာ ဆိုမာလီယာ(Somalia)အတွက်လို့ ရေးထားပြီး ဘေးမှာ လူမကြည့်ရက်တဲ့ အငတ်ဘေးကြုံနေတဲ့လူတွေရဲ့ ပိုစတာပုံတစ်ခုကပ်ထားတယ်။-pg.24)

ဒီလိုနဲ့ ဇာတ်ကောင်ဟာ ဆိုင်နာမည်ကို အတော်ကလေးစိတ်ဝင်စားနေခဲ့ပါတယ်။ ဘာကြောင့် ဒီနာမည်ပေးထားသလဲလို့ စုံစမ်းကြည့်တဲ့အခါ ဆိုင်ရှင်က သူ့ကို စိတ်ဝင်စားစရာ ပုံပြင်တစ်ပုဒ် ပြောပြခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီပုံပြင်ဟာ လွန်ခဲ့သော နှစ်တစ်ထောင်ခန့်က အကြောင်းအရာတစ်ခုဖြစ်ပြီး ပုံပြင်ထဲမှာ မြို့စားကြီးတစ်ဦးဟာ သူရဲ့အသက်၆၀ပြည့် မွေးနေ့မတိုင်မီမှာ ပန်းချီဆရာတစ်ဦးကိုခေါ်ပြီး သူ့မိသားစုတွေနဲ့အတူ သူအိမ်ေ့ရှမှာ ပုံတူဆွဲစေခဲ့ပါတယ်။ ဒီနောက်ပိုင်း အဖြစ်အပျက်က ဒီလိုပါ။

(မွေးနေ့ပြီးတော့ မကြာခင်မှာ မြို့စားပိုင်နတ်ထဲမှာ ဝမ်းနည်းစရာအဖြစ်အပျက်တစ်ရပ် ပေါ်ခဲ့ပါတယ်။ လယ်သမားတစ်ဦးသေသွားတော့ ကျန်ခဲ့တဲ့မကျန်းမမာဇနီးဖြစ်သူက ကလေးလေးယောက်နဲ့အတူ ကိုယ့်ကိုယ်ကို အဆုံးစီရင်လိုက်တယ်။ သနားစရာကောင်းတာက လယ်သမားဇနီးဟာ ကလေးတွေစားမယ့်အစာထဲ အဆိပ်အရင်ခပ်ပြီး ကလေးတွေ သေသွားတာကိုကြည့်ပြီးမှ ကိုယ့်ကိုကိုယ် အဆုံးစီရင်လိုက်တာဖြစ်တယ်။-pg.25)

မြို့စားကြီးဟာ သူ့ဒေသမှာ ဒီဖြစ်ရပ်ဖြစ်ပေါ်ပြီးနောက်မှာတော့ စိတ်မချမ်းမမြေ့ဖြစ်လာပါတော့တယ်။ ပြီးတော့ နေ့တိုင်း ပန်းချီကားကိုပဲ ငေးစိုက်ကြည့်နေခဲ့ပါတယ်။ သူတို့မိသားစုရဲ့ ဒီပုံတူပန်းချီကားထဲမှာ သူတောင်းစားနှစ်ယောက်ဟာ မြက်ခင်းပြင်မှာထိုင်ပြီး မြို့စားကြီးတို့ဆီကို လက်ဖြန့်တောင်းနေတာကို မြို့စားကြီးဟာ မြင်တွေ့နေခဲ့ရပါတယ်။ ဒီလိုနဲ့ပဲ တစ်နေ့မှာတော့ မြို့စားကြီးဟာ အိမ်သားအားလုံးကို ခေါ်ယူစုဝေးပြီး သားစဉ်မြေးဆက် မှတ်သားလိုက်နာယူရမယ့် စကားတစ်ခွန်းကို ပြောပါတော့တယ်။ အဲဒီစကားက "သေးငယ်တဲ့ နယ်နိမိတ်အတွင်းမှာ သူကြွယ်နဲ့သူတောင်းစားအတူရှိနေတာဟာ ရှက်ဖို့ကောင်းတဲ့ အရာတစ်ခုပဲဖြစ်တယ်"လို့ပါ။ သူ့ရဲ့ သားစဉ်မြေးဆက်ဟာလည်း သူ့စကား လိုက်နာပြီး ဆင်ရဲသားတွေအပေါ် ကူညီကြည့်ရှုပေးခဲ့ကြပါတယ်။ ဒီပုံပြင်ကို နားထောင်ပြီးနောက် ဝထ္ထူဇာတ်ကောင်ဟာလည်း ပြန်ဖို့ပြင်ဆင်ချိန်မှာတော့

(ဒီတစ်ခါတော့ ကျွန်တော်နားထဲမှာ "ပန်းချီကားကို နောက်ပြန်လှည့်ကြည့်လိုက်" ဆိုတဲ့ အသံတိုးတိုးကို ကြားလိုက်မိသလိုပါပဲ။ ကျွန်တော်နောက်ပြန်လှည့်ပြီး ကြည့်လိုက်တော့ ကိုယ့်မျက်စိကိုယ်မယုံနိူင်အောင်ပါပဲ။ ပန်းချီကားထဲမှာ သူတောင်းစားနှစ်ယောက်ကို တွေ့လိုက်မိတယ်။ မျက်စိကိုပွတ်ပြီး ကျွန်တော် အနီးကပ်သေချာထပ်ကြည့်လိုက်မိတယ်။ တကယ်ပဲ အဝတ်အစား စုတ်စုတ်ပြတ်ပြတ်နဲ့ သူတောင်းစားနှစ်ယောက်ကို တွေ့လိုက်မိပါတယ်။ -pg.27)

ဒီလိုတွေ့လိုက်တဲ့နောက် သူဘအသေအကြေကို စဉ်းစားပါတော့တယ်။ ဒီပန်းချီကားထဲမှာ သူတောင်းစားနျေစ်ယောက်ဟာ ဘာလို့ပါနေရပါသလဲ။ ပန်းချီးဆရာဟာ သူ့သဘောနဲ့သူတော့ မြို့စားကြီးမိသားစုပန်းချီကားထဲ သူတောင်းစားတွေကို ထည့်ဆွဲရဲမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ နောက်ဆုံး ဘယ်လိုမှအဖြေရှာမရတဲ့နောက် သူ ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုကို ခိုင်ခိုင်မာမာ ချလိုက်ပါတော့တယ်။ အဲဒါက

(ရုတ်တရက် ကျွန်တော် သဘောပေါက်နားလည်လိုက်ပါတယ်။ ပန်းချီးကားထဲမှာ သူတောင်းစားပုံ ပါတယ် မပါဘူးဆိုတာ အရေးမကြီးပါဘူး။ အရေးကြီးတာ သိထားဖို့က "သေးငယ်တဲ့ နယ်နိမိတ်အတွင်းမှာ သူကြွယ်နဲ့သူတောင်းစား အတူတကွ ရှိနေတာဟာ ရှက်ဖို့ကောင်းတဲ့ အရာတစ်ခုပဲ") ဆိုတဲ့ အချက်ကိုပါပဲ။

ကျွန်တော်တို့ နိူင်ငံမှာလည်း အရမ်းချမ်းသာတဲ့ လူတန်းစားတွေရှိသလို အရမ်းဆင်ရဲတဲ့ လူတန်းစားတွေလည်း ရှိပါတယ်။ တချို့မိသားစုတွေဆို ထမင်းတောင် မနပ်မှန်တာမျိုးတွေ၊ သားသမီးနေမကောင်းလို့ ဆေးလေးတောင် ဝယ်မတိုက်နိူင်တာတွေ ၊ စသဖြင့် ဒုက္ခမျိုးစုံနဲ့ လူဆင်းရဲတွေအများကြီးပါ။ ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့နိူင်ငံထဲမှာလည်း ဒီလိုလူဆင်းရဲတွေ ရှိနေတာဟာ လူချမ်းသာတွေအတွက် အရှက်ရစရာတစ်ခုပဲလို့ ကျွန်တော်လည်း တွေးတောမိပါတယ်။ လူချမ်းသာတွေဟာ သူတို့အနီးအနားမှာရှိတဲ့ လူဆင်းရဲတွေအပေါ် စာနာနားလည်မူနဲ့ ကူညီပေးကြမယ်ဆိုရင်ဖြင့် ကျွန်တော်တို့နိူင်ငံထဲမှာရှိတဲ့ လူဆင်းရဲတွေဟာ အများကြီးမဟုတ်တောင် လေးပုံတစ်ပုံလောက် လျော့ကြသွားနိူင်တယ်လို့ ကျွန်တော်လည်း တွေးမိပါတယ်။ ဒါက ဒီဝထ္ထူတိုလေးကပေးတဲ့ အမြင်ပါပဲ။
#Minsetwai

ဂျိုကာ

[ငါ/ကဗျာ/စိတ်ဝေဒနာများ-၂၃]-Minsetwai

ဂျိုကာ

ငါလား
ရယ်မောခြင်းကို ရပ်တန့်မရတဲ့ ရောဂါသည်
ဦးနှောက်ပျက်နေတဲ့ မွေးစားအမေရဲ့လိမ်ညာမုသားများမှာ
စိတ်အစွဲလမ်းဖြစ်စေတဲ့ ရောင်စုံခြယ်
စာနာတတ်သူတစ်ချို့ရဲ့ ရင်တွင်းစကားတွေလည်းကြားတယ်
ငါရယ်မောခဲ့ရတယ်
အားရပါးရကို ငါရယ်မောခဲ့ပါတယ်။

ငါ့ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်ဟာသတွေ ချပြချင်မိ
အများစုက ငကြောင်ကြီးတဲ့ အားပေးလိုက်ကြပုံများ
အမှိုက်ပုံးတွေ့တိုင်း ခြေထောက်နဲ့ပြေးကန်ရင်း
ကယောင်ကတမ်းနဲ့ အိမ်ပြန်လာခဲ့တယ်
အိမ်ရောက်တော့ ငါ့ဟာသပြဇာတ်ကို အစမ်းကျင့်
လက်ထဲကသေနတ် ကျည်ဆန်လွှတ်ခနဲထွက်
အမေကလည်း ထိတ်လန့်
အဲဒီဟာသပြဇာတ်အတွက်
ငါဟာ ဟာသပညာရှင် ဖြစ်သင့်ပါရဲ့လေ။

ငါလား
ဘယ်မသန်ဘဲနဲ့ စာကိုဘယ်နဲ့ရေးတဲ့ကောင်
စာလုံးတွေက မညီမညာနဲ့ ဟာသယောင်ဆောင်
ငါဟာ မရယ်ရလို့တဲ့ အလုပ်ဖြုတ်ခံလိုက်ရတဲ့ကောင်
ရထားစီးပြီး ပြန်လာခဲ့ရပြန်ပေါ့
ရထားပေါ်မှာလည်း သဘောကျစရာက တစ်ခုမှကိုမရှိ
ငါ အသကုန် ငါရယ်မောမိ
လူရှုပ်တွေရဲ့ ကန်ချက်တွေ ပလူပျံထတဲ့အထိ
ရယ်မောခြင်းကို ငါ ရပ်တန့်မရတော့
သိပြီ သိပြီ ငါ့သေနတ် မင်းတို့အတွက်ပါနော်
ကဲ ခုတော့ ရယ်စရာဖြစ်သွားပြီပေါ့
ကြည့်လေ မင်းတို့ရဲ့မလှုပ်မယှတ်ဖြစ်သွားပုံကိုက ရယ်စရာ။

အိုး ဟိုမှာ စာတန်းလေးတစ်ခုပါလား
Don't forget to smileဆိုပါလား
ဟာသပဲ
Forget toကို ဆော့လ်ပင်နဲ့ဖျက်စီးပစ်လိုက်တယ်
ငါက ဟာသဖန်တီးရှင်ပဲကွဲ့
ငယ်ငယ်ကဖြစ်ချင်စိတ်လေးကို
လူတွေအားရပါးရ ရယ်မောလိုက်ကြတာ မှတ်မိပေါ့
အခုတော့ ငါက ဟာသပညာရှင်ဖြစ်ခဲ့ပါပြီ
ဆိုတော့ လူတွေမဲ့ရွဲ့ကုန်ကြပြန်ရော
လုံးဝကိုမရယ်မောကြတော့
ဘယ်လိုလဲဟ..အင်း...ငါသဘောကျလိုက်ရတာ
ငါရယ်ပြီပေါ့
အားရပါးရကို ရယ်မောပစ်လိုက်မိတာပေါ့
ငါ့ရယ်တော့
လူတွေက လိုက်ရယ်မောကြပြန်တာပေါ့
ခက်တော့ခက်နေပြီပေါ့
ဘယ်လိုဟာသမျိုးက
ငါ့ကို ဟာသပြန်လုပ်နေကြပါလိမ့်နော်။
(နိူင်ငံခြား ဂျိုကာ ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားကို ကြည့်ရှုပြီးနောက် အတွေးပေါ်ခံစားမိခြင်း ဖြစ်ပါသည်။)
Aug8.2020
#Minsetwai

ရတု

#ကဗျာဖြင့်မွေ့လျော်ခြင်း
#ရတု

ရတုဆိုသည်မှာ လင်္ကာမှပေါ်က်ဖွားလာသော အဖွဲ့အနွဲ့တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ရတုကို အစပြုခုနှစ်နှင့်ခေတ်ကိုတော့ ပင်းယခေတ် (674AD) လောက် ဖြစ်မည်ဟု ခန့်မှန်းထားကြသည်။ ရတုနှင့်ပတ်သက်၍ အေဒီ၆၇၃ခုနှစ်တွင် အဝဘုရင် ပထမမင်းခေါ်င်ကြီးသည် မြန်မာမူကို များစွာအားပေးခဲ့ရာ သူကိုယ်တိုင် ကျေးစေယ်ဘွဲ့ရတုတစ်ပုဒ်ကို ရေးဖွဲ့ခဲ့ဖူးသည်ဟုလည်း ဆိုကြသည်။

ရတုကို တစ်ပိုဒ်ထဲ ရေးဖွဲ့လျင် ဧကပိုဒ်ရတုဟုခေါ်သည်။ နှစ်ပိုဒ်ရေးဖွဲ့ထားပါက အဖြည့်ခံရတုဟု ခေါ်သည်။ ယင်းရတုတွင် နှောင်းစာဆိုများက ကျန်တစ်ပိုဒ်ကို ဖြည့်ကာရေးပေးရသည်။ သုံးပိုဒ်ကို တစ်ဦးတည်းက ရေးဖွဲ့လျှင် ပိုဒ်စုံရတုဟုခေါ်သည်။ ဆရာတော် ရှင်မဟာရဋ္ဌသာရသည် သူ၏ပိုဒ်စုံရတုများကို တောင့်တဲတွန့်ဖွဲ့နည်းဖြင့် ဖွဲ့ခဲ့သည်။ ပိုးတောင့်တဲကလေးများ တွန့်လိုက်ဖြေလိုက်သွားနေသည်ကိုကြည့်လျှင် နွဲ့နွဲ့လျလျနှင့် လှလှပပသွားနေပုံကို မြင်ရသကဲ့သို့ ဖွဲ့နွဲ့ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုထက်စောသော အခြေအနေကိုကြည့်လျှင်မူ အေဒီ၁၅၀ခန့်က ပေါ်ပေါ်က်ခဲ့သော သျိူးလိုက်ရတုများကို တွေ့မြင်နိူင်ပါသည်။ ပညာရှင်အများစုကမူ သျိုးလိုက်ရတုမှ ရခိုင်စာပေမှ ပေါ်ပေါ်က်ခဲ့သည်ဟု ဆိုကြသည်။ ထိုသျိုးလိုက်ရတုမှာ ရှင်လောင်းလှည့်ရတုအသွားမျိုးဖြစ်သည် ဟူ၏။

ရတုကဗျာများ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ဖြစ်တည်ခဲ့သော အင်းဝခေတ်တွင်မူ ဆရာတော် ရှင်ဥတ္တမကျော်သည် မြတ်စွာဘုရား ကပ္ပိလာဝတ်သို့ ကြွတော်မူခန်း တောလားရတုကြီးကို ရေးဖွဲ့ခဲ့ရာ အထူးထင်ရှားခဲ့ပါသည်။ ဆရာတော်သည် ထိုရတုကို စပ်ဆိုရာ၌ မိမိကိုယ်တိုင် တောထဲတောင်ထဲ လှည့်လည်နေထိုင်သူ ဖြစ်သောကြောင့် တောလားရတုကို ပိုမိုပြောင်မြောက်အောင် စပ်ဆိုနိူင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုအတူ ဆရာတော် ရှင်မဟာရဠသာရသည်လည်း ထင်ရှားကျော်ကြားသော ရဟန်းစာဆိုဖြစ်သည်နှင့်အညီ ထင်ရှားလှသော ရတုများကို စပ်ဆိုခဲ့ပါသည်။ ဆရာတော်၏ ထင်ရှားလှသော ရတုများမှာ ရှင်မဟာသီလဝံသ၏ အမေးကိုဖြေသောရတု ၊ ပြည်မြို့ဝံတောင်လည်ဘုန်းတော်ကြီးကို မေးလျှောတ်သည့်ရတု ၊ ရာဇဝသတီခန်းရတု ၊ ပုလဲတစ်တန့် သန္တတစ်တန့် ဆိုနည်းရတု ၊ မုတ္တရွှဲသီဆိုနည်းရတု ၊ ဘုရားတိုင်ရတု ၊ မယ်ဘွဲ့ရတု ၊ ကိုယ်ရည်သွေးရတု တို့ပင်ဖြစ်သည်။

ထိုကဲ့သို့ပင် လက်ဝဲသုန္ဒရအမတ်ကြီးသည်လည်း
ငထင်ကျော်အမူပွေမူကြောင့် မင်းမျက်သင့်ကာ မဲဇာသို့ နယ်နှင်ဒဏ်သင့်ခဲ့ရသည်။ အမတ်ကြီးသည် ထိုမဲဇာသစ်တောထဲတွင် ရာသီဥတုဒဏ်ကို ကြိတ်မှိတ်ခံစားရင်း ရတနာသိင်္ဃကုန်ဘောင်မြို့ကို လွမ်းဆွတ်တမ်းတကြောင်းကို ရတုပိုဒ်စုံကြီးရေး၍ မင်းတရားထံ ဆက်သခဲ့သည်။

ထိုရတုထဲတွင် အမတ်ကြီးက အအေးဓာတ်လွန်ကဲမူ၊ ကင်းစမ်းတောင်မှ အစပြု၍ အဆက်မပြတ် တိုက်ခတ်လာသောအကြောင်းအရာများမှ အစပြု၍ ဒေသခံမဲဇာသူတို့ ညောင်ရေသွန်းပွဲတော်တွင် ဘာသာတရားအပေါ်၌ သဒ္ဒါတရားထက်သန်စွာဖြင့် ထုံထမ်းစဉ်လာနှင့်အညီ ကုသိုလ်ပြုကြကာ နိဗ္ဗာန်ကိုရည်မှန်း၍ ဆုတောင်းကြပုံအဆုံး ခံစားရေးဖွဲ့ထားရာ ဖတ်ရသူတိုင်းက အမတ်ကြီး၏ ခံစားချက်နှင့် မိသားစုကွဲကွာနေရပုံကို စာနာမိခဲ့ကြရသည်။ ထိုသို့ ဂရုဏာသက်ဖွယ်ကောင်းသော ရတုကြီးကြောင့် ဆင်ဖြူရှင်မင်းတရားမှာ စိတ်နှလုံးထိခိုက်ရသောကြောင့် အမတ်ကြီးအား နေပြည်တော်သို့ပြန်ခေါ်ကာ အမူတော်ကို နဂိုအတိုင်း ပြန်လည်ထမ်းရွက်စေခဲ့သည်။ ထိုရတုအမည်မှာ မဲဇာတောင်ခြေချီရတုပင် ဖြစ်သည်။

ရတုဆရာများသည် ခေတ်အဆတ်ဆတ်ကျော်ကြားလာခဲ့ကြပြီးနောက် ဆရာနဝဒေးကို အလွန်မှအားကျပြီး ဆရာနဝဒေး၏ရေးဖွဲ့ပုံကို အတုယူကာ ရေးဖွဲ့ခဲ့သူတစ်ယောက်မှာလည်း အတော်ကလေးနာမည်ကြီးပြန်ပါသည်။ ထိုသူမှာ နတ်သျှင်နောင်ပင်ဖြစ်သည်။ နတ်ရှင်နောင်သည် နဝဒေးကြီး၏ မယ်ဘွဲ့ရတု ၊ ကျေးစေရတု ၊ ဘုရားတိုင်ရတုတို့ကို မှီး၍စပ်ဆိုရာ၌ ေ့ရှမှခင်းထားသောလမ်းကို လျှောတ်ရလွယ်သဖြင့် စကားလုံးအသုံးအနူန်းများကို ထိုထက်သာလွန်အောင် စပ်ဆိုပြခဲ့သည်။ နတ်သျှင်နောင်သည် ရတုရေးဖွဲ့ရာတွင် စကားလုံးအလှည့်အပြောင်း အလွန်းကောင်းသလို စကားလုံးကြွယ်ဝပြီး ဖွဲနွဲ့ပုံမှာလည်း ထိမိလှသူဖြစ်သည်။ ရတုထဲတွင် အနုအလှစကားများကိုလည်း ထည်လဲသုံးနိူင်သူဖြစ်သည်။

အထူးသဖြင့် ဇင်မယ်ဘုရင်၏နှမတော် ရာဇဓာတုကလျာကို အစွဲကြီးစွဲလမ်း ချစ်ကြိုက်မိသောကြောင့် ထိုမင်းသမီးကို ရည်ညွှန်းစပ်ဆိုသော ရတုများ၏ နုပုံလှပုံမှာ အတိုင်းထက်အလွန် ပြောင်မြောက်လွန်းလှခဲ့ပါသည်။ သူသည် ထိုမင်းသမီးကို နတ်ပြည်ခြောက်ထပ်မှ နတ်သက်ကြွေလာသော လူဝင်စားနတ်သမီးတစ်ပါးအဖြစ် ခိုင်းနိူင်းရေးဖွဲ့ရာမှစပြီး အနေဝေးရခိုက်တွင်လည်း မိမိသည်လည်း တိမ်တို့လို စွန်တို့လို လေတို့လို ချစ်သူမျက်နှာ ဖူးတွေ့ရဖို့ လာလိုသောဆန္ဒရှိပါသော်လည်း ဌက်တို့လို အတောင်မရှိသောကြောင့် မတတ်သာပါဟုအဆုံး အလွမ်းဓာတ်ခံရှိသူများ ငိုင်သွားရလောက်အောင်ကို အဖွဲ့ကောင်းခဲ့သူပင်ဖြစ်ပါတော့သည်။

ကိုးကား
#ဆရာဦးဖေမောင်တင်၏ မြန်မာစာပေသမိုင်း
#ဆရာသိင်္ခသူ၏ မြန်မာစာဆိုတော်ကြီးများ၏ဘဝပုံရိပ်

Aug8.2020
#Minsetwai

Two ropes

What ever happens, do not lose hold on the two main ropes of life hope and faith.
(Zig ziglar)

Style Of Dancing-5

Style Of Dancing

(5)
You move forward a little
I do not plan traps
I am also a prisoner
That's why I smiled.